Bursa'da Sanayi
Bereketli topraklar, ipekli kumaşlar…
Tarih boyunca ekonomik ve külltürel anlamda önemli
bir yerleşim alanı olan İznik’e göre daha genç bir
kent olan Bursa, ekonomik önemini Osmanlı ile
birlikte kazanmaya başlamıştır. İlerleyen yüzyıllar
boyunca dev bir imparatorluk haline gelecek olan
Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti Bursa, bu
konumundan dolayı hızlı bir gelişim sürecini
yaşamaya başlamış ve zaman içinde ticari hayatın
bütün renklerini bünyesinde barındırır hale
gelmiştir.
Bereketli ovası nedeniyle tarım, imparatorluk
döneminde Bursa ekonomisinin lokomotiflerinden biri
olmuştur. Ancak kentin İpek Yolu üzerinde önemli bir
durak olması, ipek böcekçiliğinin ve dolayısıyla
dokumacılığın önemini tarımın önüne taşımıştır. Öyle
ki, Bursa hala ipekli kumaşları ve tekstil ürünleri
ile anılan bir kenttir.
Bu gelişme 1500’lü yılların sonuna doğru neredeyse
zirve noktasına ulaşmıştır. 1491 yılında yapımı
tamamlanan ve Ulucami’nin hemen yanında yer alan
Koza Han, bütün ülkenin hatta dünyanın en önemli
ipek merkezi olmuştur. Kervansaray olarak inşa
edilen bina, günümüzde ekonominin nabzının attığı iş
merkezlerinin ilk örneklerinden biridir ve hala ipek
kozası alım-satım işlerinin yürütüldüğü yerdir.
Bursa’ya gelen turistlerin uğramadan kentten
ayrılmadığı han, bugün rengarenk ipek kumaşların
satıldığı dükkanlaryla ışıltısını koruyor.
Bursa’da, ışıltılı vitrinleri ile günümüzde de
cazibesini koruyan bir başka mekansa Kapalıçarşı’dır.
İmparatorluğun en güçlü zamanlarından itibaren
kentin en güzel kumaşlarının, en nadide
mücevherlerinin satışa sunulduğu çarşı, eski
günlerindeki kadar olmasa da hala önemini
korumaktadır ve yüzyıllar boyunca ekonomik
dengelerin oluşumunda büyük rol oynamıştır. Günümüz
Bursa’sında ise bu görev büyük bir oranda alışveriş
merkezlerinin üzerindedir. Kentin içinde ve dışında
yer alan bu merkezler hem ekonomik hem de kültürel
anlamda yaşamın önemli bir noktasında yer
almaktadırlar. Kendi içlerinde gerçekleştirdileri
kültürel ve sanatsal aktiviteler kent yaşamını
canlandırırken, sundukları imkanlarla spor ve
eğlenceye yönelik renkliliği de Bursalılar’a
taşımaktadırlar. İpekçilik nedeniyle dokumacılığın
da hızla geliştiği Bursa, ilerleyen yüzyıllarda bu
konuda önemli gelişmeler yaşamıştır. 18.yy.
sonlarında başlayan havlu dokumacılğı bugün hala
devam etmekte ve üretilen havlular dünyanın dört bir
yanında alıcılarını bulmaktadır. Bu nedenle Bursa
biraz da havlunun başkentidir aslında.
Günümüzde de tarihin bıraktığı bu mirası iyi
kulanan Bursa, Türkiye’nin tekstil merkezi olma
özelliğine sahiptir. Hatta kentteki iş istihdamının
büyük bir bölümü bu sektörde yoğunlaşmaktadır.
Bursa’da tekstil sektöründe faaliyet gösteren 8000
civarında irili ufaklı işletmede yaklaşık 60.000
kişi çalışmaktadır.Türkiye’de kurulu 11 sentetik
iplik fabrikasının 8’i Bursa’da bulunmaktadır. Yine
sentetik iplik üretimi olarak bakıldığında Bursa,
ülkenin toplam kapasitesinin %75’ine sahiptir.
Dokumacılğın yanında tarım da
önemli bir ekonomik değer olmuştur Bursa’da.
Örneğin, zeytincilik bugün de önemini koruyan bir
ekonomik değerdir. Ancak daha küçük hacimde
üretimine devam ediliyor olsa da, Bursa’da yetişen
şeftali ve kestane bütün ülkenin tanıdığı lezzetler
arasındadır. Bursa’da üretilen kestane şekeri ise
kentin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir.
Ancak gün geçtikçe sanayi kenti kimliğini kazanmaya
devam eden Bursa’da tarım, ekonomik önemini
yitirmektedir.
Bursa’da tekstil kadar öneme
sahip olan bir başka sanayi dalıysa otomotivdir.
Kent merkezinde yer alan iki otomotiv devi Tofaş-Fiat
ve Oyak Renault, otomotiv yan sanayiinin de
gelişmesinin en büyük nedenidir. Dolayısıyla bu
sektör Bursa ekonomisinin can damarlarından biridir.
Sanayi Bölgeleri
ursa ili, Türkiye'nin ilk organize
sanayi bölgesinin kurulduğu, bu konuda
ülke genelinde organize sanayi
bölgesinin kurulmasına öncülük etme
özelliğine sahiptir.
Bursa Organize Sanayi Bölgesi
Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planındaki
"Güney Doğu Marmara Kalkınma Projesi"
kapsamında ilde kurulması
kararlaştırılan Bursa Organize Sanayi
Bölgesi; Bursa-Mudanya karayolu üzerinde
bulunmaktadır.
YERİ
|
Mudanya Yolu Üzeri BURSA
|
KURULUŞ YILI
|
1963
|
TÜZEL KİŞİLİK TESCİL TARİHİ
|
05.10.2000
|
MÜTEŞEBBİS HEYETİN KİMLERDEN
OLUŞTUĞU ve İŞTİRAK ORANLARI
|
%100"ü Ticaret ve Sanayi
Odası Üyelerinden
Oluşmaktadır.
|
BÜYÜKLÜĞÜ
|
643 Ha.
|
TESİS SAYISI
|
171
|
PARSEL SAYISI
|
318
|
ARITMA TESİSİ
|
Var
|
SOSYAL TESİS
|
PTT : Var
|
OKUL : Var
|
İTFAİYE : Var
|
SAĞLIK MRK : -
|
DİĞER : Cami
|
ÇALIŞAN SAYISI
|
34.000 Kişi
|
Tesislerin Sektörel Dağılımı (Adet)
Gıda
|
5
|
Makina
|
22
|
Tekstil
|
72
|
Elektrikli Alet Üretimi
|
3
|
Kağıt Ambalaj
|
3
|
Taşıt İmali
|
2
|
Lastik Sanayi
|
3
|
Otomotiv Yan Sanayi
|
23
|
Plastik Sanayi
|
3
|
Elektrik Üretim
|
4
|
Kimya Sanayi
|
8
|
İnşaat
|
3
|
Petrol Ürünleri
|
1
|
Mobilya
|
1
|
Cam
|
2
|
Diğer
|
9
|
Metal
|
7
|
|
|
Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi
1970'li yıllarda Bursa-Yalova
karayolu üzerinde Tofaş Otomobil
Fabrikasının kurulması ile oluşan
bölge 1990 yılında Organize
Sanayi Bölgesi statüsüne alınmıştır.
YERİ
|
Y.Yalova Yolu Üzeri BURSA
|
KURULUŞ YILI
|
1990
|
TÜZEL KİŞİLİK TESCİL TARİHİ
|
06.04.2001
|
MÜTEŞEBBİS HEYETİN KİMLERDEN
OLUŞTUĞU ve İŞTİRAK ORANLARI
|
1. İl Özel İdare Müdürlüğü
%10
|
2. Osmangazi Belediyesi %10
|
3. Demirtaş Sanayiciler
Derneği %80
|
BÜYÜKLÜĞÜ
|
475 Ha.
|
TESİS SAYISI
|
255
|
PARSEL SAYISI
|
563
|
ARITMA TESİSİ
|
İhale çalışmaları devam
etmektedir
|
SOSYAL TESİS
|
PTT : Var
|
OKUL : -
|
İTFAİYE : -
|
SAĞLIK MRK : Var
|
DİĞER : -
|
ÇALIŞAN SAYISI
|
25.000 kişi
|
Tesislerin Sektörel Dağılımı (Adet)
Tekstil
|
160
|
Ambalaj
|
1
|
Gıda
|
4
|
Kauçuk Plastik
|
16
|
Makina
|
5
|
Otomativ
|
33
|
Kimya
|
1
|
Mobilya
|
5
|
Metal
|
6
|
Diğer
|
24
|
Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi
YERİ
|
Minareli Çavuş Köyü BURSA
|
KURULUŞ YILI
|
Minareliçavuş köyü sınırları
içerisinde Bulunan mevcut
sanayi alanı 2001 yılı
İçerisinde OSB alanına
dönüştürülmüştür.
|
TÜZEL KİŞİLİK TESCİL TARİHİ
|
20.06.2001
|
MÜTEŞEBBİS HEYETİN KİMLERDEN
OLUŞTUĞU ve İŞTİRAK ORANLARI
|
% 100 Sanayicilerden
|
BÜYÜKLÜĞÜ
|
221 Ha.
|
TESİS SAYISI
|
116
|
PARSEL SAYISI
|
326
|
ARITMA TESİSİ
|
Yok
|
SOSYAL TESİS
|
PTT : -
|
OKUL : -
|
İTFAİYE : -
|
SAĞLIK MRK : -
|
DİĞER : -
|
ÇALIŞAN SAYISI
|
5.727 kişi
|
Tesislerin Sektörel Dağılımı (Adet)
Ağaç İşleri
|
1
|
Oto Yan Sanayii
|
34
|
Ambalaj
|
4
|
Plastik
|
2
|
Boya
|
2
|
Tekstil Konfeksiyon
|
31
|
Depo ve Antrepo
|
7
|
Deri Sanayi
|
2
|
Makine ve Metal
|
31
|
Isı Sanayi
|
2
|
Batı Organize Sanayi Bölgesi
YERİ
|
Hasanağa Beldesi Nilüfer /
BURSA
|
KURULUŞ YILI
|
2003
|
TÜZEL KİŞİLİK TESCİL TARİHİ
|
26.09.2003
|
MÜTEŞEBBİS HEYETİN KİMLERDEN
OLUŞTUĞU ve İŞTİRAK ORANLARI
|
% 100 Hasanağa İşverenler
Derneğinden
|
BÜYÜKLÜĞÜ
|
122 Ha.
|
TESİS SAYISI
|
32
|
PARSEL SAYISI
|
|
ARITMA TESİSİ
|
Yok
|
SOSYAL TESİS
|
PTT : -
|
OKUL : -
|
İTFAİYE : -
|
SAĞLIK MRK : -
|
DİĞER : -
|
ÇALIŞAN SAYISI
|
2.500 kişi
|
Tesislerin Sektörel Dağılımı (Adet)
Tekstil
|
4
|
Ambalaj
|
2
|
Gıda
|
3
|
Oto Yan Sanayi
|
12
|
Makine
|
2
|
Isı Sanayi
|
2
|
Kimya
|
2
|
Diğer
|
3
|
Elektrik Elektronik
|
2
|
|
|
İlçelerdeki Sanayi Bölgeleri
Kurulmakta Olan Organize Sanayi
Bölgeleri
- 75. Yıl Kobi Organize Sanayi
Bölgesi
S.S. 75. Yıl Kobi Toplu İşyeri
Yapı Kooperatifi tarafından OSB
alanına dönüştürülmesi önerilen
alan, Karacabey İlçesi Seyran,
Canbaz, Subaşı ve Karakoca köyleri
sınırları arasında yer almakta,
03.05.2000 tarihinde yer seçimi
yapılmış olup etüd proje çalışmaları
devam etmektedir. Büyüklüğü 560 Ha.
dır.
- Bursa Boya Ve Tekstil
Organize Sanayi Bölgesi
Boyder Bursa Tekstil
Boyahaneciler Yardımlaşma Derneği
tarafından OSB alınana
dönüştürülmesi önerilen alan,
Nilüfer İlçesi Badırga köyü,
Düzmeşetepe , Bozlukarası,
Bozluktepe, Kocaboz mevkiileri
arasındadır.Büyüklüğü 420 Ha. olarak
belirlenen yer için.22.07.1998 de
yer seçimi yapıldı.Halen OSB alanı
ile ilgili yer seçimi çalışmaları
devam etmektedir.
- Yenişehir Organize Sanayi
Bölgesi
Yenişehir Kaymakamlığı tarafından
OSB alanına dönüştürülmesi önerilen
alan Köprüüstü sırtı, Subaşıköyü
mevkiinde bulunmakta olup,
yaklaşık220 Ha. büyüklüğündedir.
16.08.2002 tarihinde yer seçimi
yapılmış olup, çalışmalar devam
etmektedir.
Küçük Sanayi Siteleri
Bursa'da çok sayıdaki Küçük Sanayi
Sitesi, Bursa sanayinin gelişmesinde
önemli role sahiptir. İlimiz sınırları
dahilinde 5 adet tamamlanmış,
10 adet inşaatı devam etmekte, 1
adet de arsası mevcut ancak inşaatına
henüz başlanılmamış olmak üzere toplam
16 adet Küçük Sanayi Sitesi
mevcuttur.
Bursa ilinde bulunan küçük sanayi
sitelerine ilişkin bilgiler şu
şekildedir:
Mevcut Küçük Sanayi Siteleri
KÜÇÜK SANAYİ SİTESİNİN
ADI
|
İŞ YERİ SAYISI
|
ÇALIŞAN SAYISI
|
S.S.Gürsu Küçük Sanayi
Sitesi
Organize Sanayi Bölgesi Yanı
GÜRSU
|
135
|
100
|
S.S.Gemlik Küçük Sanayi
Sitesi
Bursa Yolu Yazırova Mevkii
GEMLİK
|
177
|
453
|
S.S.İznik Küçük Sanayi
Sitesi
Yeşil Cami Mah. Karakaş
Mevkii İZNİK
|
44
|
105
|
S.S.Karacabey Sanatkarlar
K.S.S.
Çatırık Mevkii KARACABEY
|
142
|
40
|
S.S.Mustafakemalpaşa Küçük
Sanayi Sitesi
Balıkesir Yolu üzeri
M.KEMALPAŞA
|
387
|
628
|
Yapımı Devam Eden Küçük Sanayi
Siteleri
KÜÇÜK SANAYİ SİTESİNİN
ADI
|
İŞ YERİ SAYISI
|
ÇALIŞAN SAYISI
|
S.S.Bursa Küçük Sanayi
Sitesi
Beşevler K.S.S. Nilüfer /
Bursa
|
997
|
5.560
|
S.S.Bursa Çakıcı Testereci
vb.K.S.S.
Duaçınarı Uzun Cad.
Bıçakçılar San.Sit.4.Blok
No.12 BURSA
|
57
|
-
|
S.S.Otosansit Oto
Sanatkarları K.S.S.
Ankara Yolu 7.Km. BURSA
|
2.024
|
1.700
|
S.S.Bursa Dökümcüler Küçük
Sanayi Sitesi
Nilüfer Sanayi Bölgesi BURSA
|
130
|
2
|
S.S.Demir ve Madeni İşler
Sanatkarları K.S.S.
O.S.B. Demirciler Cad. BURSA
|
151
|
-
|
S.S.Tepecik Kasabası Küçük
Sanayi Sitesi
Tepecik Beldesi /Tepecik/
M.Kemalpaşa
|
50
|
-
|
S.S.İnegöl Küçük Sanayi
Sitesi
Ankara yolu Kaplan Petrol
Yanı İNEGÖL
|
537
|
714
|
S.S.Karacabey Küçük Sanayi
Sitesi
Çatırık Mevkii KARACABEY
|
535
|
700
|
S.S. Orhangazi Küçük Sanayi
Sitesi
Gedelek Açmalar Mevkii
ORHANGAZİ
|
219
|
-
|
S.S.Yenişehir Küçük Sanayi
Sitesi
Kooperatifi Bursa Yolu 3.Km.
YENİŞEHİR
|
317
|
28
|
Diğer Küçük Sanayi Siteleri
S.S.Gelişen Mudanya Küçük Sanayi
Sitesi; Arsası Mevcut ancak inşaata
henüz başlanmamıştır
|
|